Alle baby’s huilen. Het is een van hun enige communicatiemiddelen; het is de taal waarmee ze ons iets duidelijk maken. Wil je die taal beter leren interpreteren? Dan kan ik je het boek De taal van huilen van Aletha Solter aanraden. Ik heb er veel inzichten door gekregen, rust door gevonden en zelfs het “mooie” van huilen leren zien. Soms is er echter meer aan de hand. Ook kleine baby’s kunnen al allergisch of intolerant zijn, en dan is huilen een teken aan de wand!
De link tussen een allergie en ons immuunsysteem
- Twee soorten allergiën
Bij een allergie speelt je immuunsysteem een belangrijke rol. Je immuunsysteem beschermt je tegen lichaamsvreemde stoffen zoals virussen en bacteriën (antigenen) door antistoffen (zoals immunoglobulines) te produceren. Een voedselallergie is een ongewone reactie van je immuunsysteem, dat reageert op een onschadelijk voedingsbestanddeel. Je immuunsysteem ziet dit voedingsbestanddeel als een indringer. Al naargelang hoe je lichaam reageert op deze indringer of op dit allergeen, onderscheiden we twee soorten allergieën: een “snelle allergie” of IgE-gemedieerde voedselallergie, en een “vertraagde allergie” of niet-IgE-gemedieerde voedselallergie.
Bij een IgE-gemedieerde voedselallergie produceert je afweersysteem bij het eerste contact met een allergeen meteen antistoffen: IgE of Immunoglobuline E. Effectieve klachten (één of meerdere) krijg je echter pas bij een volgend contact met het allergeen – vaak zelfs al bij een minimale hoeveelheid. De klachten verschillen van persoon tot persoon en gaan van zeer mild tot zeer ernstig. Meestal verschijnen ze binnen de vijftien à twintig minuten nadat je het allergeen opnam. Via een huidpriktest (HPT) en een bloedtest voor een specifiek IgE kan een arts bepalen waarop je lichaam precies reageert.
Heb je een niet-IgE-gemedieerde voedselallergie,zoals bijvoorbeeld coeliakie na het eten van gluten, dan reageert je immuunsysteem vertraagd (na 24 tot 48 uur) op de opname of blootstelling aan het voedselallergeen. 50% van de koemelkallergieën is bijvoorbeeld van het niet-IgE-gemedieerde of vertraagde type. En het is net dat type dat zo moeilijk vast te stellen is; ook niet via huid-of bloedtesten.
- Klachten op een rij
Zowel de IgE- als de niet-IgE-gemedieerde allergieën kunnen zich uiten via:
- de luchtwegen: hoesten, piepende adem, kortademigheid, pijn op de borst, benauwd gevoel, vernauwde keel, hese stem, waterige ogen, niezen, verstopte neus, lopende of jeukende neus
- de huid: roodheid, uitslag, gezwollen tong/lippen, jeuk
- de maag en darmen: braken, diarree, slikproblemen, misselijkheid, pijn, krampen
- de hersenen: angst, hoofdpijn, metaalsmaak
- het hart: bleke of blauwe lippen, zwakke pols, duizeligheid, verwardheid, shock, bewusteloosheid
Bestaat er een geneesmiddel tegen allergieën?
Er bestaat geen geneesmiddel tegen allergie. De enige manier om een allergische reactie te voorkomen, is het allergeen dat de reactie uitlokt vermijden. Een allergie kan met de jaren milder worden, maar evengoed net ernstiger.
Wist je dat er allergologen en gespecialiseerde diëtisten bestaan? Zij kunnen samen met jou een voedingsschema opstellen zodat je geen klachten ondervindt en toch geen voedingstekorten oploopt.
Wat is een voedselintolerantie?
Een voedselintolerantie wordt vaak verward met een voedselallergie, maar heeft niets te maken met je immuunsysteem.
- Mogelijke boosdoeners
Wat kan dan wel een voedselintolerantie veroorzaken?
– Een tekort aan een bepaald enzyme in het lichaam (als je lactose-intolerant bent, heb je een gebrek aan lactase. Hierdoor verteer je melksuiker of lactose moeilijker en krijg je darmklachten.)
– Een tekort aan een transporteiwit in de darmen (bij fructose-intolerantie bijvoorbeeld neemt de dunne darm fructose niet voldoende op. De fructose komt daardoor niet in de lever terecht, waar hij hoort, maar in de dikke darm.)
– Stoffen die van nature in voeding aanwezig zijn, zoals histamine
– Additieven die toegevoegd worden aan voedingsmiddelen, zoals kleur-, geur-, en smaakstoffen, bewaarmiddelen en nitraat (dat laatste vind je vaak in vleeswaren, omdat het een betere houdbaarheid garandeert)
Bovendien kunnen andere vreemde stoffen (zoals pesticiden, ontstekingsremmers en zware metalen) leiden tot een chronische ontsteking van je darm, met overgevoelige darmen of zelfs leaky gut of een prikkelbare darm tot gevolg.
- Klachten en behandeling
Terwijl bij een allergische reactie de minste hoeveelheid allergeen al ernstige klachten kan opleveren, moet je bij een intolerantie een bepaalde hoeveelheid opnemen: je moet de zogenaamde grenswaarde of tolerantiegrens overschrijden. Deze grens is bij iedereen verschillend, en de klachten komen meestal geleidelijk. Het gaat om dezelfde klachten als bij een voedselallergie, maar over het algemeen zijn ze minder ernstig.
Vaak vormt een eliminatiedieet het startpunt voor de behandeling van een voedselintolerantie. Je mag een bepaalde voedingsstof eerst helemaal niet meer eten, daarna geleidelijk aan weer wel, tot de grenswaarde bekend is. Ook hier laat je je het best begeleiden door een professional.
Allergieën bij baby’s en jonge kinderen
De veertien meest voorkomende allergenen in voedingsmiddelen in Europa zijn granen die gluten bevatten (zoals tarwe, rogge, gerst en haver), schaal- en weekdieren, ei, vis, aardnoten (pinda), soja, melk, noten, selderij, mosterd, sesamzaad, sulfieten en lupine. Specifiek bij baby’s komen een allergie voor koemelk en ei het meeste voor.
- Koelmelkallergie
Als je baby een koemelkallergie heeft, gaat zijn immuunsysteem reageren op eiwitten uit koemelk. De klachten die daarop ontstaan, gaan van buikklachten (zoals krampen, diarree, winderigheid, constipatie en reflux) tot ademhalingsklachten (zoals hoesten en een verstopte neus) en huidklachten (zoals eczeem, huiduitslag en jeuk). De meeste baby’s met een koemelkallergie krijgen er al vrij vroeg last van; in hun eerste weken of maanden. Maar koemelkallergie komt voor in vele vormen en gedaanten, en net dat maakt het vaak zo moeilijk om het probleem te herkennen. Hét koemelkeiwit waarop het immuunsysteem van je baby reageert, bestaat evenmin, want in koemelk zitten zeker twintig verschillende eiwitten. De ene baby is allergisch voor het ene eiwit, de andere voor het andere. Daarom reageert ook niet iedere baby met een koemelkallergie op dezelfde producten. Zomaar het advies overnemen van een vriendin die ook een baby heeft met koemelkallergie? Dat gaat helaas dus niet. Als je symptomen herkent en de indruk hebt dat je baby een allergie of intolerantie heeft, neem dan zeker contact op met je kinderarts of kinderdiëtiste.
- Niet te verwarren met lactose-intolerantie
Koemelkallergie wordt vaak verward met lactose-intolerantie. Als je lactose-intolerant bent, reageer je, zonder tussenkomst van je immuunsysteem, overgevoelig op lactose. Lactose is een suiker dat in melk en melkproducten voorkomt. Het is bijvoorbeeld te vinden in alle melk van dierlijke oorsprong en de afgeleide producten, waardoor het ook wel eens melksuiker genoemd wordt. Verzuurde melkproducten, zoals yoghurt, kefir en karnemelk, leveren doorgaans minder problemen op, omdat de lactose hier al voorverteerd is.
Aan de basis van een lactose-intolerantie ligt een gebrek aan het enzym lactase. Lactase is aanwezig in je dunne darm en breekt lactose af tot glucose en galactose. Zo kunnen glucose en galactose via de wand van je dunne darm opgenomen worden in je bloed. Als je dunne darm de lactose niet afbreekt, dan komt die in je dikke darm terecht en kun je darmklachten krijgen (zoals rommelingen en een borrelend geluid, winderigheid en een opgeblazen gevoel). Diarree volgt meestal een half uur tot twee uur nadat je een product met lactose at of dronk.
Normaal gezien maakt je baby genoeg lactase aan om gedurende de periode waarin je borstvoeding of zuigelingenmelk geeft voldoende lactose te verdragen. Na het tweede levensjaar neemt de productie van lactase af en is er steeds meer kans op lactose-intolerantie, vooral bij mensen uit onder meer Zuidoost-Azië en Afrika.
Laat je begeleiden
Zoals je ziet, is het best een complexe materie. Heeft je kindje een allergie of intolerantie? En waarvoor precies? Om dat vast te stellen, laat je je het best begeleiden door een diëtist of kinderarts. Hij of zij kan samen met jou nagaan wat jouw kindje probeert te vertellen door te huilen. Jullie kunnen een geschikt voedingsschema opstellen voor jezelf als je borstvoeding geeft of voor je kindje.
Gedaan met lekker eten dus? Nee hoor. Je vindt vandaag veel lekkere, verse en gezonde dingen voor jou én voor je kindje in de winkel, zonder koemelk en andere allergenen. Check zeker de lijst op de blijkoemelkvrij.com. Je zal je vrolijke, goedlachse kindje snel weer helemaal terugvinden. En af en toe (of zelfs regelmatig) huilen, dat blijft er natuurlijk bij horen!
Succes!
Tip van experte Rolinde Demeyer:
“Heb je als ouder het gevoel dat er iets niet klopt bij het huilen van je baby? Weet dat je er niet alleen voor staat. Blijf zoeken naar hulp tot je je gehoord voelt, want een moeder- of vadergevoel heeft altijd iets te vertellen. Je hoeft dit niet alleen te doen.”
Rolinde is kinderdiëtiste en lactatiekundige bij praktijk Op de groei.
Haar specialisatie? Allergieën en intoleranties bij baby’s en kinderen.
Geef als eerste een reactie