Uiteenlopende soorten noten staan bekend voor hun voedzame eigenschappen, en dit geldt nog meer voor bionoten. De meeste bionoten in de winkel zijn momenteel vooral afkomstig uit Europese buurlanden – en dan vooral Frankrijk – maar ook de Belgische productie wordt stilaan groter.
Noten worden in zowat alle gezondheidsadviezen (zoals www.gezondleven.be) als vrij weldadig voor de mens omschreven. Ze verlagen het risico op hart- en vaatziekten en bepaalde chronische ziekten. Maar toch eet de gemiddelde Vlaming ze nog veel te weinig.
Afhankelijk van de soort bestaan noten uit 45 tot 70 procent vet. Gelukkig gaat het hierbij hoofdzakelijk om goede onverzadigde vetten, met een gunstig effect op de menselijke gezondheid. Bovendien blijkt uit onderzoek dat mensen die regelmatig noten eten niet zwaarder zijn dan andere. Naast gezonde vetten bevatten noten tevens heel wat eiwitten, vezels en verschillende vitaminen en mineralen zoals calcium, magnesium, kalium, zink, ijzer en vitamine E. En gecombineerd met andere producten zoals peulvruchten, melk of eieren, zijn ze zelfs een volwaardige vleesvervanger, meer bepaald door hun aanbreng van eiwitten en ijzer.
Veel toepassingen
Indien mogelijk kan het geen kwaad om zowat elke dag noten te eten. Uiteraard worden ze het best in een pure, onbewerkte vorm verorberd, dus zonder toevoeging van extra zout of suiker. Een fraaie aanvulling zijn gebrande of geroosterde, ongezouten noten. Bovendien zijn er ook pasta’s te koop die voor 100 procent uit noten bestaan, en die een goed alternatief vormen voor verse noten. Maar vermijd notenpasta of pindakaas waaraan suiker of extra vet (zoals palmolie) is toegevoegd. Aperitiefnootjes hebben gewoonlijk een gefrituurd jasje en zitten tevens vaak boordevol zouten en andere additieven. Ze zijn geen essentieel voedingsmiddel, zoals ook noten met een chocoladeomhulsel dat niet zijn.
Tenslotte is het aangeraden om een zo groot mogelijke afwisseling tussen de verschillende nootsoorten na te streven. En hierbij zijn de meest voorkomende soorten okkernoten ofwel walnoten, hazelnoten, kastanjenoten, amandelnoten, pindanoten, pistachenoten en cashewnoten. Verder worden er ook verschillende biodranken uit dergelijke noten gewonnen, zoals amandeldrink en hazelnotendrink.
Wat betreft de aandacht voor een zo duurzaam mogelijke kweek en verwerking van noten, wordt het best gekozen voor notensoorten die in Vlaanderen of Europa gekweekt worden, zoals walnoten, hazelnoten en kastanjenoten.
Een flink deel van de biologische walnoten die we in ons land kunnen kopen zijn uit Frankrijk afkomstig, waarbij vooral de streek nabij de stad Grenoble en de kweekgebieden in de Périgord en de Corrèze in het oog springen. Daarbij enkele variëteiten walnoten, meer bepaald La Franquette en La Granjean du Périgord Noir. Een mooi voorbeeld van een uitgebreid productienetwerk is Coopenoix (www.coopenoix.com), een coöperatieve waarbij een 50-tal telers jaarlijks zowat 600 ton biologische walnoten produceren. In het jaar 2015 telde Frankrijk reeds 3517 hectaren biologische walnoten en 3593 hectaren biologische kastanjenoten.
Notenteelt in Vlaanderen en Wallonië
Vlaanderen is niet echt een groot bos- of notenbomenland, maar toch zijn er ook hier mogelijkheden om biologische bionotenkwekerijen op te starten, meer bepaald binnen het kader van het nog vrije nieuwe begrip “agroforestry” (zie www.agroforestryvlaanderen.be). Agroforestry is een moderne naam die eigenlijk alleen maar wil zeggen dat je bomen op landbouwgrond teelt. Volgens de organisatie Agroforestry Vlaanderen zijn er bij ons niet alleen heel wat mogelijkheden voor walnootbomen, maar ook voor kastanjebomen. “Noten zijn een prachtige voeding met heel veel natuurlijke oliën en onverzadigde vetten. Dat is voeding die in de toekomst meer en meer gegeten zal worden. En om in de toekomst noten te hebben, moet je die vandaag gaan telen.”
Deze notenproductie begint, bij goede groeiomstandigheden, gewoonlijk tijdens het zevende jaar na de aanleg op gang te komen. De meest geschikte groeiplekken voor walnoten in Vlaanderen ontmoeten we in grote delen van de Vlaamse Ardennen, het Pajottenland, het Hageland en Haspengouw met zijn leem- en zandleembodems. In elk geval moet er een keuze uit heel wat walnotenrassen gemaakt worden. Zo zijn er in Nederland niet minder dan een 80-tal soorten in de handel verkrijgbaar. De Germisara is bijvoorbeeld een Roemeens ras dat enorm geschikt is voor de productie van walnotenolie. Van de Japanse walnoot werden dan weer meerdere cultuurvariëteiten geselecteerd, die enorm van pas kunnen komen bij een biologische teeltwijze vanwege hun vaak hoge ziekteresistentie.
In Wallonië vinden we nu al enkele relatief grootschalige biologische walnotenkwekerijen. Een fraai voorbeeld hiervan is de Ferme Loise in Grand-Leez nabij Gembloux (zie www.interbio.be/exploitation-famille-loise). In totaal gaat het om een oppervlakte van 10 hectaren notenbomen, die in het jaar 2005 geplant werden en vanaf 2011 vruchten begonnen af te leveren. Daarbij zijn er hoofdzakelijk drie Franse notensoorten, meer bepaald La Franquette, La Fernor en La Lara. In oktober worden de notenbomen “geschud” en de noten op een mechanische manier verzameld. Vervolgens worden deze noten gewassen, gesorteerd en gedroogd.
Maar tot nu toe is La Noiseraie (www.lanoiseraie.be) in de nabijheid van de Waalse hoofdstad Namen de grootste bionotenkwekerij op Belgische bodem, waarbij zowat 1300 bomen over een park van 15 hectaren verspreid werden. De walnoten worden hier niet alleen geoogst, maar ook verwerkt tot gedroogde walnotenpitten, maar ook notenolie (voor bijvoorbeeld salades) en zelfs notenwijn (die sterk op porto lijkt). Deze plek kan in principe op afspraak bezocht worden, waarbij het productie- en verwerkingsproces onder meer via videobeelden getoond wordt, maar ook door middel van levensechte machines. En ook wie hier in het B&B-huis overnacht kan van dit domein en de nodige uitleg genieten.
Geef als eerste een reactie