Met haar intense kleur kan ze kruideninfusies mooie dieprode gloed geven, maar de hibiscus of roselle heeft veel belangrijker verdiensten. In de juiste hoeveelheden ingezet, kunnen haar zure, vlezige kelken nuttig zijn bij milde tot matige hoge bloeddruk en in de preventie van blaasinfecties. Redenen genoeg voor een grondige voorstelling.
Kennismaking
Hibiscus sabdariffa (Hibiscus, Jamaïcazuring, Roselle) is een tot 2,5 meter groot wordende vaste plant, die we vooral aantreffen in tropische, subtropische en mediterrane gebieden over de ganse wereld. Ze bloeit meestal met roze bloemen die, van zodra de kelkbladeren opgezwollen zijn tot rozerode vlezige vruchten, worden geoogst. Vooral in Noord-Afrikaanse landen (Soedan, Egypte), op de Caraïben, in Mexico, China, Thailand en India wordt de roselle gekweekt. De na drogen dieprode en vlezige bloemkelken met een zurige, samentrekkende smaak worden er zowel als groente gegeten, verwerkt in sauzen of jam of gebruikt voor het maken van thee, wijn of frisdrank. Verder hebben ze in de volksgeneeskunde hun sporen verdiend bij hoge bloeddruk, slechte bloedcirculatie, koorts, diarree, blaasinfecties en ophouden van vocht.
Verlaagt hoge bloeddruk
In ongeveer 90 % der gevallen wordt hoge bloeddruk bij de westerse mens ‘essentiële hypertensie’ genoemd, die volgens de reguliere geneeskunde geen duidelijk aanwijsbare oorzaak heeft en die meer dan 20 % van de volwassen bevolking treft. Als dit gezondheidsprobleem wordt vastgesteld, moet men eigenlijk voor de rest van het leven bloeddrukverlagende medicijnen innemen, want hypertensie is een belangrijke risicofactor voor het ontstaan van hart- en vaatziekten, voorop beroerte en hartinsufficiëntie (hartzwakte). Helaas hebben die medicijnen soms nevenwerkingen zoals duizeligheid, hartkloppingen, maagdarmlast…. en verlagen ze bij toepassing onder 160/100 mm kwikdruk de kans op hart- en vaatziekten helemaal niet, omdat ze helemaal niet op de oorzaak inwerken. In de natuurgeneeskunde probeert men naast een gezonde levenswijze en een verstandige voeding (met eerder beperken van suiker dan zout en met meer kaliumrijke groenten en fruit) vooral met kruiden zoals knoflook, mistel, meidoorn en olijfblad en met voedingssupplementen als ubiquinol (actieve co-enzyme Q10), magnesium en omega-3-vetzuren de bloeddruk te normaliseren. Met hibiscus beschikken we over nog een waardevol hulpmiddel!
Werking aangetoond
Eén van de medicijnen die kan worden voorgeschreven bij hoge bloeddruk is captopril. Deze “ACE –inhibitor” remt in het lichaam het “angiotensine converting enzyme”, dat normaal zorgt voor de omzetting van inactieve angiotensine I tot het actieve angiotensine II, een hormoon dat de bloeddruk verhoogt. In een gecontroleerd klinisch onderzoek werd het effect van hibiscus vergeleken met dat van captopril bij personen met milde tot matige hoge bloeddruk, die al minstens één maand geen bloeddrukverlagende medicijnen namen. De ene groep van patiënten dronk dagelijks een halve liter Hibiscusthee, gemaakt van 10 g gedroogde en verpulverde bloemen, die gedurende 10 minuten getrokken was. De andere groep patiënten werd 2 maal daags 25 mg captopril gegeven. Na 4 weken bleek in de hibiscusgroep de gemiddelde systolische bloeddruk gedaald te zijn van 139 tot 123,7 mm kwikdruk en de diastolische bloeddruk van 90,8 tot 79,5 mm kwikdruk (12,3 % daling)! Deze daling was evenwaardig met die van de captoprilgroep. De hibiscus werd bovendien heel goed verdagen. Een aantal andere onderzoeken met hibiscus leverden een vergelijkbaar resultaat op.
Vaatverwijding en vochtafscheiding
Hibiscus dankt zijn bloeddrukverlagende werking aan verschillende eigenschappen. Vooreerst oefent hibiscus door de rijkdom aan vitamine C, bètacaroteen en zijn talrijke bioflavenoïden (quercetine, hibiscine, delphidine, cyanidine), een krachtige antioxiderende werking uit. Omdat hoge bloeddruk voor een deel wordt toegeschreven aan het feit dat de stof stifstofmonoxide (NO) in het bloed ten gevolge van aantasting door vrije radicalen zijn normale bloedvatontspannende werking verliest, is het te begrijpen dat de antioxidanten (of “vrije radicalen-vangers”) in hibiscus de werkzaamheid van die NO verlengen. Verder merkt men dat roselle ook de nierfunctie bevordert: bij de proefpersonen zag men dat er meer natrium en dus water uitgescheiden werd via de urine. Waarschijnlijk liggen de anthocyanen (hibiscine, delphidine, cyanidine, sabdaretine, hibiscretine), die de doorstroming in de kleine nierbloedvaten verbeteren, aan de oorzaak daarvan. Ook worden nog een rechtstreeks bloedvatverwijdende werking en een afremming van het ACE-enzym vooropgesteld. Om met hibiscus de bloeddruk te verlagen, heb je een thee of een extract nodig dat dagelijks ongeveer 10 mg anthocyanen aanvoert. Een plant waarmee hibiscus overigens goed combineert om de bloeddruk te verlagen, is olijfblad.
Preventie van blaasontsteking
Hoewel veenbessen of cranberries (Vaccinium macrocarpon) het meest bekend staan om regelmatige blaasinfecties te voorkomen, kan ook het gebruik van hibiscus helpen. Net zoals veenbessen bevat de hibiscus zogenaamde “proanthocyaniden”, die schadelijke bacteriën zoals E. coli beletten van zich aan de blaaswand te hechten, waardoor deze uitgeplast worden vooraleer ze tot een infectie kunnen leiden. Daarnaast zitten er in hibiscus ook antibacteriële stoffen, zoals het flavonoïde gossypine, die rechtstreeks ziektekiemen doden. En de hoger aangehaalde betere nierwerking, waardoor de urinewegen beter doorspoeld worden, speelt uiteraard ook een rol. De blaasbeschermende werking van hibiscus werd aangetoond in een studie op vrouwen die herhaalde blaasinfecties deden. Vrouwen die dagelijks gedurende 6 maand een hibiscusextract kregen (200 mg met 90 % polyfenolen), vertoonden liefst 77 % minder infecties dan de vrouwen die een placebo kregen. Bovendien was er ook een duidelijke verbetering van het urinaire comfort. Ook rijpere mannen die door een benigne prostaathypertrofie of goedaardige prostaatvergroting gevoelig zijn aan het ontwikkelen van blaasinfecties, kunnen hibiscus preventief inzetten.
Ook antiviraal
In deze tijden dat mensen natuurlijke oplossingen zoeken tegen winterse infecties, mag ook de hibiscuskelk in de spotlights gezet worden. Vergelijkbaar zoals de vlierbes het doet, kunnen namelijk ook de anthocyanen in hibiscus virussen sterk afremmen. Dat werd bv zeer duidelijk aangetoond voor het vogelgriepvirus H5N1 en voor minder gevaarlijke nevensoorten. Op tijd en stond hibiscusthee drinken, draagt dus bij tot de bescherming tegen virale infecties.
Andere gunstige werkingen
- Hibiscus kan mild het cholesterolgehalte verlagen, maar wat belangrijker is, ze vermindert de oxidatie van LDL-cholesterol tot oxycholesterol en helpt dus het proces van atherosclerose (“slagaderverkalking”) af te remmen.
- Hibiscus bevordert ook de vetstofwisseling. Door een afremming van het pancreasenzym α-amylase wordt er minder glucose uit ingenomen koolhydraten vrijgesteld en door het remmen van bepaalde membraanreceptoren worden er minder vetten opgenomen in de vetcellen.
Ten slotte zouden de antioxidanten in hibiscus ook het leverweefsel beschermen.
Geef als eerste een reactie