Talrijke ouders, maar ook leraars, opvoeders en onthaalmoeders worden er dagelijks mee geconfronteerd: ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder) of ‘hyperactiviteit’ die voorkomt bij minstens 20 % van onze schoolgaande kinderen. Welke natuurlijke adviezen en middelen bestaan er om hierbij hulp te bieden?
Omschrijving
Bij ADHD staat een hyperactief, impulsief gedrag op de voorgrond, gekoppeld aan niet bij de leeftijd passende aandachts-, concentratie- en geheugenstoornissen. Meestal begint ADHD op vrij jonge leeftijd, maar wordt het meestal pas herkend als een kind schoolgaat. Het komt meer voor bij jongens dan bij meisjes. Niet zelden gaat het om kinderen met een vrij hoog intelligentieniveau, die evenwel doordat ze hun aandacht nergens kunnen bijhouden, het niet goed doen op school. Bij ADHD zijn meerdere van de volgende gedrags- en aandachtstoornissen mogelijk : constant ongedurig en druk in beweging zijn (“hyperactief”), nooit langer dan 1 of 2 minuten kunnen stilzitten (rusteloosheid), ongeduld, onoplettenheid, gemakkelijk af te leiden zijn, zich niet kunnen concentreren, geen gezag kunnen verdragen, zich niet willen laten knuffelen of troosten, snel uitvliegen, driftbuien, impulsiviteit, agressiviteit, vernielzucht, slaan, bijten, met zaken gooien, overdreven perfectionisme, emotionele labiliteit, angsten, afwijkend sociaal gedrag met liegen… Soms spreekt men alleen van ADD (Attention Deficit Disorder), wanneer er vooral sprake is van aandachts-, concentratie- en geheugenstoornissen zonder echte hyperactiviteit, maar men neigt dat beeld terug onder te brengen onder ADHD.
Reguliere behandeling
De aanpak van ADHD in de reguliere geneeskunde omvat ondermeer het gebruik van geneesmiddelen (zoals het centraal stimulans methylfenidaat, kalmeermiddelen en antidepressiva), pyschologische begeleiding (gedragstherapie en opvoedkunde), fysiotherapie (betere coördinatie, ergotherapie) en het ontwikkelen van vaardigheden (speciaal onderwijs ivm. lezen, spellen…). Eigenaardig hierbij is het feit dat zelden met voedingsadviezen wordt gewerkt, terwijl de laatste jaren toch vele onderzoeken uitwijzen dat tekorten en/of wanverhoudingen van vetzuren van de omega-6 en omega–3 –reeks een rol spelen, dat ook vaak verschillende andere micronutriënten deficiënt zijn (zink, ijzer, vitamine D…) en dat vooral voedingsintoleranties een rol kunnen spelen. Verder stellen veel natuurartsen zich de vraag bij het gebruik van methylfenidaat (rilatine, concerta): dit medicijn werkt enkel symptomatisch, heeft mogelijke nevenwerkingen als verlies van eetlust, slaapstoornissen, hartkloppingen, angst, depressiviteit, buikpijn, verminderde groei…en men kent de negatieve gevolgen ervan op lange termijn niet!
Algemene adviezen
– Gedragstherapie, bezigheidstherapie, fysiotherapie, bijzonder onderwijs, psychologische benadering… kunnen ondersteunend werken, maar er zijn meer maatregelen nodig
– Kinderen zoveel mogelijk (buiten) laten spelen en/of bij een sportclub aansluiten om hun energie te kanaliseren; hen zo weinig mogelijk TV laten kijken en computerspelletjes laten spelen
– Vermijd, indien mogelijk, zoveel mogelijk het gebruik van voornoemde geneesmiddelen: deze reguliere middelen werken niet oorzakelijk doch symptomatisch en veroorzaken soms bijwerkingen
– Vermijd zo mogelijk aspirines (salicylaten): zij blokkeren bepaalde omzettingen van essentiële vetzuren in het lichaam en kunnen allergische verschijnselen verergeren.
Voedingsadviezen: een aanpassing van de voedingsgwoonten is uiterst belangrijk !
Af te raden :
Alle voedingsmiddelen met geur-, kleur-, smaak- en bewaarmiddelen: voedingsadditieven zijn vaak mede-oorzaak van ADHD; zo is er vaak overgevoeligheid op de gele kleurstoffen tartrazine (E 102) en zonnegeel (E 110). Lees de labels van voedingsmiddelen en vermijd zeker: de kunstmatige kleurstoffen E102 tot E132; bewaarmiddelen E210 tot E219 ; anti-oxidanten E321 (BHT) en E320 (BHA); salicylaten. Eigenlijk mijd je best alle ingeblikte en voorverpakte voeding!
Alle vormen van geraffineerde suiker (witte suiker, rietsuiker, glucose, fructose…) ! Suiker berooft het lichaam van mineralen en bevordert het ontstaan van allergie; bovendien volgt na de snelle bloedsuikerspiegelstijging door een grote insulinerespons vaak een snelle daling van de bloedsuikerspiegel (‘reactionele hypoglycemie’), wat een duidelijke stressfactor is in het lichaam! Absoluut cola vermijden: bevat niet alleen suiker, ook veel cafeïne en de calciumrover fosforzuur. Ook andere frisdranken, chocolade, koek en snoep laten. Slechts af en toe wat vruchtensap geven en vermijd daarbij het salicylatenrijke sinaasappelsap!
Alle voedingsmiddelen waarvoor een intolerantie of allergie voor bestaat, want voedingsallergie of eerder -intolerantie speelt vaak een zeer grote rol! Sommige artsen werk met een bloedonderzoek, waarbij intoleranties op voedingsmiddelen worden opgespoord, om die dan vervolgens te elimineren uit de voeding. Een goede leidraad is ook het bloedgroependieet (Dr. Peter D’Adamo) om een tot laag-allergeen dieet te komen: zo is er bij kinderen met bloedgroep O veel kans op intolerantie voor tarwegluten, melkeiwit en sinaasappels en loont het beslist de moeite deze uit de voeding weg te laten. Ook de fosforzuren in frisdranken zijn vaak de grote boosdoeners!
Vermijd absoluut de kunstmatige zoetstof aspartaam in bvb. ‘zoetjes’ en ‘cola light’: dit verergert of lokt zelfs ADHD uit!
Alle witmeelproducten vermijden: ze bevatten 80 % minder van het antistress-mineraal magnesium!
Ook te laten:
– koffie, sterke thee
– alle verwerkte vleeswaren, varkensvlees, smeltkazen
– kant-en klaar maaltijden, conserven
– groenten en fruit, die met pesticiden en herbiciden behandeld zijn.
Aan te raden :
Leg het accent vooral op maaltijden met onbewerkte, ongeraffineerde, biologische basisvoeding :
– verse, biologische groenten (gestoomd en/of rauw ; soepen) : vnml. broccoli en andere kolen, wortelen, prei, spinazie…
– bio-eitjes, peulvruchten, noten (geen pinda’s), scharrelkip, kalkoen
– vette vis: vooral makreel, sardines, haring
– volkoren granen met een voorkeur voor de glutenvrije granen: quinoa, volle rijst, gierst, haver; eventueel volkoren speltbrood, volroggeplakjes
– bio-fruit met mate (ivm snelle suikers en salicylaten)
– kies uit de “aan te raden” middelen vooral degene die bij de bloedgroep passen volgens het bloedgroependieet van Dr. Peter d’Adamo.
Voedingssupplementen
– Bij de natuurlijke aanpak van ADHD mag een goed complex van essentiële vetzuren niet ontbreken! Belangrijk zijn vooral de omega-3–vetzuren (EPA/DHA) met eventueel wat van het bijzondere omega 6-vetzuur gammalinoleenzuur (GLA); na 12 weken van die combinatie zijn meestal significante verbeteringen vast te stellen; tot 40 % van de kinderen wordt zelfs symptoomvrij:
Omega 3 vetzuren (visoliën, algenolie): met eicosapentaëenzuur of EPA, dat belangrijke regulerende functies heeft in de hersenen en docosahexaëenzuur of DHA, dat een essentële bouwstof is voor de celmembranen van de hersencellen, waardoor deze beter kunnen functioneren. Een hogere EPA/DHA verhouding is ideaal, omdat EPA actiever op dit gebied is dan DHA.
Omega 6 vetzuren: niet onder de vorm van linolzuur, maar onder de vorm van GLA (gammalinoleenzuur), een essentieel vetzuur uit teunisbloemolie, bernagie-olie of zwarte bessenzaadolie. Dit bevordert de aanmaak van prostaglandines type 1; verbetert daardoor vaak het gedrag en vermindert de begeleidende allergieën
– Multivitamine/multimineraalcomplex met zeker magnesium, zink, Vit C, Vit B3, vit B5 en vit B6: nutriënten die essentiële vetzuren helpen omzetten tot de goede prostaglandines type 1 en 3
– Een organische vorm van ijzer (ijzerbisglycinaat) als een ijzergebrek aangetoond is.
– Lecithine of de bijzondere component daarvan, fosfatidylserine: zenuwvoedend.
Fytotherapie
De laatste jaren zijn heel wat onderzoeken gebeurd, waarbij planten hun nut hebben bewezen bij ADHD:
– Saffraan (Crocus sativus): werkt antioxiderend op de hersencellen, verhoogt op een natuurlijke manier het niveau van de neurotransmittors serotonine en dopamine en bindt op de rustgevende GABA-receptoren. Tweemaal daags 30 mg van een saffraanextract, gestandaardiseerd op 2 % safranal, vermindert ADHD even goed als methylfenidaat. Saffraan vermindert ook bewezen depressiviteit, angstgevoelens en zenuwachtigheid.
– OPC-rijk zeedenextract (Pinus maritima): werkt antioxiderend en ontstekingswerend op het hersenweefsel, verbetert de hersencirculatie met activeren van de prefrontale hersenschors en zorgt bij kinderen met ADHD voor een significante afname in oxidatieve schade van het DNA. Resulteert in een significante verbetering van hyperactiviteit en aandacht (volgens “Child Attention Problem Rating scale”, aangegeven door leraars) en van visuele en motorische coördinatie (volgens de “Visual motoric coordination and concentration”, aangegeven door psychologen)
– De synergie van valeriaan (Valeriana officinalis) en citroenmelisse (Melissa officinalis): vermindert bewezen concentratieproblemen, hyperactiviteit, impulsief gedrag, slaapproblemen en doet het aantal conflicten afnemen
– Kleinbladige bacopa (Bacopa monnieri): verbetert bij ADHD het concentratievermogen, de mentale controle, het logisch geheugen en – denkvermogen en associatief aanleren (en is dus meest aangwezen bij het subtype ADD); kan de met ADHD gepaarde hyperactiviteit en impulsiviteit verminderen en verbetert de sociale omgang.
– Werken ook rustgevend: Hop (Humulus lupulus), Passiebloem (Passiflora incarnata), Slaapmutsje (Eschscholzia californica), Kamille (Matricaria recutita, wel niet dagelijks geven) en Lindebloesem (Tilia cordata).
Bachbloesemtherapie
Rekening houdend met het specifieke geval, kunnen individueel gekozen Bachbloesems door een ervaren therapeut vaak verlichting geven. We halen de belangrijkste bloesemremedies aan:
– Cherry plum (Kerspruim): bij plotse, onbeheerste woedeaanvallen en emotionele uitbarstingen
– Chestnut bud (Knop van paardekastanje): voor het kind dat steeds weer dezelfde fouten maakt; voor afwezige, verstrooide kinderen met een gebrek aan interesse en aandacht, die « achter blijven » op school
– Impatiens (Reuzenbalsemien): voor het ongeduldige, overhaaste en prikkelbare kind, dat snel praat en denkt en anderen aanmaant tot spoed
– Oak (eik) voor het quasi onvermoeibare kind, dat steeds druk in de weer is en zichzelf geen rust of slaap gunt tot oververmoeidheid toeslaat
– Vervain (IJzerhard) voor het al te enthousiaste kind, dat heel actief en impulsief in de weer is en anderen probeert mee te sleuren in zijn activiteiten
– First aid essence (eerste hulp remedie) kan in de eerste fase geven worden om de kalmte te herwinnen.
Aromatherapie
Massages, baden en verstuivingen op basis van essentiële oliën kunnen eveneens rustgevend werken.
– Rustgevende massage met essentiële olie van Kamille (Matricaria recutita), Roomse kamille (Anthemis nobilis) en/of Lavendel (Lavendula officinalis); vb. 5 cc essentiële olie gemengd met 5cc tarwekiemolie en 90 cc zoete amandelolie
– Rustgevend, slaapbevorderend bad: Lavendel, Roomse kamille: enkele druppels aan het badwater toevoegen; eventueel met een weinig Oranjebloesem (Citrus aurantium)
– Verstuiven: Oranjeschil (Citrus sinensis), Lavendel.
Geef als eerste een reactie