Of het nu gaat om een neusverkoudheid, keelpijn, middenoorontsteking, strottenhoofdontsteking, bronchitis, griep of andere virale infectie: om een acute luchtwegeninfectie zo snel mogelijk te overwinnen met zo weinig mogelijk last, is het vooral zaak de immuniteit te moduleren. Daarmee bedoelen we het afweersysteem ondersteunen zodat het een gepaste reactie tegen de vreemde indringers in huis heeft, zonder overbodige ‘hyperimmuniteit’ die leidt tot onnodige ontstekingsverschijnselen. Welke natuurlijke maatregelen kunnen – uiteraard naast een gezonde levensstijl – de beste resultaten geven?
Eerst de levensstijl!
Preventie is de beste dokter. Dat wil zeggen dat we door een gezonde levensstijl acute luchtwegeninfecties tot een minimum kunnen beperken en dat we – als ze toch toeslaan –ze sneller te boven kunnen komen. Neem daarom regelmatig lichaamsbeweging in open lucht, slaap voldoende, komt tot rust bij een drukke levensstijl en vermijd vooral hoogbewerkte voedingsmiddelen: suiker, witmeelproducten, bewerkte vleeswaren, junk food, verwerkte aardappelgerechten, kunstmatige zoetstoffen, industriële oliën, – vetten en – margarines.
Voedingsstoffen
Vitamine D3 voor een adequaat immuunantwoord
De immunomodulator bij uitstek is vitamine D3. Ze versterkt onze slijmvliesbarrières, doet de slijmvliescellen afweerstoffen aanmaken (defensines, cathelicidines) en optimaliseert de werking van witte bloedcellen. Dat laatste is zeer belangrijk, want zo kan ‘hyperimmuniteit’ of de ‘cytokinenstorm’ voorkomen worden, waarbij ernstige ontstekingsverschijnselen als verwikkeling van een luchtwegeninfectie optreden. Terwijl preventieve dagdoses van 1000 IU (jonge kinderen) tot 3000 IU (volwassenen) aanbevolen worden tijdens de donkere maanden, kan men bij acute infecties gedurende een week 10000 IU per dag innemen. Nog beter is de preventieve dosis af te stemmen op het bereiken van een optimale bloedspiegel tussen 50 à 75 ng/ml.
Zink, poortwachter van het immuunsysteem
Het belangrijkste mineraal voor de immuniteit is zonder twijfel zink. Naast het bevorderen van de functie van de witte bloedcellen en het versterken van de slijmvlies- en bindweefselbarrières, is zink nog op twee manieren nuttig bij luchtwegeninfecties: ze remt sterk de vermenigvuldiging van virussen in besmette cellen en als antioxidans helpt ze onnodige ontstekingsreacties voorkomen. Ter preventie kan dagelijks 20 à 25 mg zink ingenomen worden, best gebonden aan een aminzouur (zinkbisglycinaat, zinkmethionine). Bij een acute infectie wordt een dagdosis van 70 à 75 mg gedurende een week aanbevolen.
Vitamine C voor sterke bindweefsels
Niet zo bekend bij het grote prubliek is het feit dat vitamine C vooral onmisbaar is om een sterke bindweefselbarrière op te bouwen tegen vreemde indringers. Verder is ze nodig om onze witte bloedcellen: beter te doen bewegen naar een infectiehaard, optimaal te laten functioneren en sneller te doen delen. Preventief moet 500 mg per dag volstaan. Bij acute infecties wordt de eerste dag 6 gram aanbevolen, de volgende dagen 3 gram. Een goed vitamine C-preparaat bevat steeds begeleidende bioflavonoïden. Vitamine C versterkt de werking van zink en vice versa.
Vitamine A, copartner van vitamine D
Langdurige inname van vitamine D wordt best vergezeld door vitamine A. Ten eerst omdat een aangehouden, eenzijdige inname van vitamine D de werking van vitamine A in het lichaam kan afblokken (door binding op een zelfde receptor). Verder is vitamine A is niet alleen nodig om vitamine D zijn immunomodulerende werking te laten uitoefenen, het is de vitamine bij uitstek die de integriteit en de afweerfunctie van de slijmvliezen van de luchtwegen bepaalt. Dat laatste door de bijdrage tot de aanmaak van immunoglobulines A. Een goede preventieve dosis is 1200 mcg RE (4000 IU). Bij acute luchtwegenifecties mag de dosis zeker gedurende een week opgedreven worden tot het drievoudige (of meer op voorschrift)
Selenium, copartner van zink
In synergie met zink, draagt het sporenelement selenium bij tot de uitrijping van belangrijke witte bloedcellen (T-lymfocyten), tot een directe antivirale werking en tot het beperken van hyperimmuniteit. Selenium neem je best alleen onder de vorm van een organische verbinding zoals seleniumgist en selenomethionine. Een optimale preventieve dosis van selenium is 200 mcg, maar de Belgische overheid laat maar 105 mcg toe. Bij acute infecties mag 300 à 400 mcg daags gegeven worden
Quercetine, beloftevolle nieuwkomer
Vrij nieuw in supplementenland, is het bioflavonoïde quercetine. Het is snel een wetenschappelijk onderbouwd eerstelijnsmiddel bij virale luchtwegeninfecties geworden omdat het de aanhechting van virussen aan receptoren afremt, witte bloedcellen beter doet werken, maar vooral als ‘zinkionofoor’ cellen beter zink doet opnemen, waardoor dit laatste mineraal de virale vermenigvuldiging beter kan inhiberen. De absorptie van quercetine in de darmen is helaas vrij laag, maar omhulling met zonnebloemlecithine tot een ‘fytosoom’ lost dat zeer goed op. Van dat complex wordt bij acute infecties dagelijkse 1000 à 1500 mg aanbevolen.
Andere nuttige nutriënten
- propolis: het afweerproduct, aangemaakt door de bijen
- vitamines B, vooral B1, B3, foliumzuur (vit B9) en vitamine B12
- magnesium: is onder meer nodig voor de activatie van vitamine D3
- Glutathion en zijn precursor N-acetylcysteïne (NAC): immunomodulerend, minder kans op cytokinenstorm, minder last van taaie slijmen, ontgiftend, celbeschermend
- Melatonine: sterk immunomodulerend, minder kans op cytokinenstorm
- Vitamine E (gemengde tocoferolen en/of tocotriënolen): remmen schade aan het slijmvliesepitheel
- IJzer, koper
Kruiden/Planten
Indiase gentiaan (Andrographis paniculata), de bittere topper
Eén van de eerste planten om aan te denken bij acute luchtwegeninfecties en griep is de (nog) niet zo bekende bitterplant Indiase echinacea; ook genoemd: Indiase gentiaan, Kalmegh. Van deze plant is omstandig bewezen dat ze niet alleen immuunstimulerend werkt, waarbij virussen worden afgeremd, ze heeft ook een sterke ontstekingswerende en ‘koelende’ werking, met een pijnstillend en koortsremmend effect. Ze combineert overigens zeer goed met de volgende plant.
Umckaloabo (Pelargonium sidoides), zuiderse afweerkracht
Pelargonium sidoides, vanwege haar afkomst ook ‘Zuid-Afrikaanse geranium’ genoemd, is ook een probaat middel tegen virale infecties van de bovenste luchtwegen. De wortel van deze plant werkt vooral immunomodulerend wantzeverbetert de kwaliteit van de immuniteit. Verder is vooral interessant dat deze plant de adhesie van virussen op de slijmvliezen afremt en de vermenigvuldiging van reeds gefixeerde virussen, verhindert.
Vlierbes (Sambucus nigra), de griepremmer
Wellicht is de plant waarvan de sterkste werking tegen griep (influenza) is aangetoond, de vlierbes. Ingenomen onder de vorm van een siroop, rijk aan vlierbessen en arm aan suiker, kan ze merkelijk de ernst en ziekteduur van griep verminderen. Ze behoort tot de planten die sterk de productie bevorderen van het sterk antivirale interferon-gamma (INF-γ).
Rode Zonnehoed (Echinacea purpurea), de blijver
Echinacea mag zeker niet over het hoofd gezien worden. Deze gereputeerde plant versterkt vooral onze immuunsysteem van de eerste lijn en vermindert de frequentie en ernst van acute luchtwegeninfecties. We hebben in België een probleem dat de actieve dagdosis van echinacea van in de klinische studies, niet door een voedingssupplement mag aangevoerd worden. Echinacea moet daarom ruggensteun krijgen van andere kruiden en voedingsstoffen.
Medicinale paddenstoelen, de krachtigste immuunversterkers
Niet zo vaak ingezet bij acute luchtwegeninfecties, maar door hun hogere prijskaartje meer voorbehouden voor ernstige infecties (HPV, hepatitis, ziekte van Lyme…), zijn de medicinale paddenstoelen zoals shiitake (Lentinula edodes), maitake (Grifola frondosa) en reishi (Ganoderma lucidum). Zij zorgen voor een upgrade van de werking van het immuunsysteem door werken in via het lymfeweefsel van de darmen. Op te merken is dat een een additionele fermentatie bij shiitake nog de werking versterkt.
Spirulina (Arthrospira platensis)
Hoewel de meeste mensen dit groene ‘superfood’ inzetten voor meer energie, betere prestaties, om te ongiften, als voedingsaanvulling of tegen ouderdomsverschijnselen, is vooral de werking ervan op het immuunsysteem aangetoond. Met name het sterkeantioxidans fycocyanine bevordert ook de aanmaak van antivirale interferon-gamma.
Andere nuttige planten
- Zwarte komijn (Nigella sativa): de koudgeperste olie werkt sterk infectiewerend; de thymoquinone erin zou de dezelfde activiteit vertonen als ivermectine, het geneesmiddel dat steeds vaker wordt ingezet bij corona-infecties.
- Knoflook, en in het bijzonder Aged Garlic Extract (Gefermenteerde knoflook) en Black Aged Garlic (Zwarte knoflook): verbeteren op basis van hun zwavelstoffen het immuunantwoord
- Tijm (Thymus vulgaris), Grove den (Pinus sylvestris), Salie (Salvia officinalis) en Eucalyptus globulus: ontsmetten de luchtwegen en/of helpen slijm op te lossen en/of ontkrampen de luchtwegen
- Ashwagandha (Withania somnifera): versterkt vooral een verzwakte immuniteit door stress, overwerk en angst
- Katsklauw (Uncaria tomentosa): activeert witte bloedcellen
- Oregano (Origanum compactum) en Ravintsara (Cinnamomum camphora CT cineol): de essentiële oliën ervan werken sterk anti-infectieus; orale inname op voorschrift van een aromatherapeut
- Essentiële oliën van citroen, pompelmoes, Eucalyptus globulus, Eucalytus radiata, grove den, niaouli of saro: vooral in te zetten via verstuiving
Geef als eerste een reactie