Vasten is een hype geworden, maar het wordt in veel culturen en religies al lang aanbevolen. Religieuze regels zijn vaak ingegeven door wat goed is onze gezondheid. Een vastenkuur is een reinigingskuur, een reset van lichaam én geest.
Het ontzuurt je lichaam, werkt helend en bevrijdend en vasten maakt vrolijk. Het kan je gezondheid verbeteren en je helpen om komaf te maken met slechte gewoonten. Het is makkelijk te proberen, kost geen geld en is voor gezonde volwassenen (dus niet voor kinderen) veilig uit te voeren.
Overdaad schaadt, en vroeger was er ook niet altijd voedsel beschikbaar. Voortdurend energierijk voedsel ter beschikking hebben is voor ons lichaam een onnatuurlijke situatie, niet nodig en niet gezond.
Vasten in de wereldgodsdiensten
Alle wereldgodsdiensten en gezondheidssystemen, zoals Ayurveda, kennen onthouding en vastenrituelen, hindoeïsme, boeddhisme, jodendom, christendom en islam. Vasten hoort van oudsher tot de religieuze praktijk. Het is een middel tot bezinning, laat ons stilstaan bij wat voedsel met ons lichaam doet, hoe en wat we eten, hoeveel en wanneer. Het kan gaan over bepaald voedsel niet te eten, of helemaal niets te gebruiken.
De joden onthouden zich van voedsel op Jom Kippoer, de Grote Verzoendag. Tijdens de Ramadan eten én drinken gezonde volwassen moslims niets, van de ochtendschemer tot zonsondergang. Christenen kennen de vastentijd voor Pasen, vroeger gold dat we geen vlees aten op vrijdag en was ook de advent een vastentijd. Hindoes vasten op de vijf dagen van Divali, men eet geen vlees, ei of ander voedsel waarvoor dieren lijden of gedood worden.
De oude Egyptenaren aten geen vissen als die in de paartijd waren.
In Okinawa, Japan, waar de mensen heel oud worden, raadt men aan om te stoppen met eten als je voor 80 % voldaan bent.
Waarom zouden we vasten?
Het is goed om ons lichaam en ons spijsverteringsstelsel regelmatig rust te gunnen. Het is beter om niets meer te eten na 20 uur, of 3 uur voor het slapen gaan. Het Engelse woord Breakfast is eigenlijk break the fast, breek het vasten. De boeren stonden op om 4,30 u, werkten eerst een paar uur en gingen dan pas ontbijten.
Voor de vertering is het beter om voedsel te gebruiken dat vocht bevat, en niet te drinken bij de maaltijd. Als volledig vasten moeilijk is kan je ook af en toe overschakelen op lichter verteerbare maaltijden, sapvasten of fruitvasten. Geraffineerde suiker bevordert ontstekingen, dus is het best om dat alvast te mijden. Het is gezonder om overdag niet te vasten, en wel te blijven drinken. Intermittend fasting (periodiek vasten) kan je veilig starten door 16 uur niet te eten.
Veel neurotransmitters zoals serotonine, dopamine en endorfine, worden in onze darmen gemaakt. Het brein communiceert met de organen die betrokken zijn bij onze energie-opname. Als we vasten, neemt de stoelgang toe en dalen hartslag en bloeddruk. De energie uit voedsel raakt op, maar de lever breekt vetten af en produceert ketolichamen, die een alternatieve energiebron vormen. Lever- en spiercellen reageren gevoeliger op het hormoon insuline, dat de bloedsuikerspiegel reguleert. Schadelijke afbraakprocessen, veroorzaakt door ontstekingsreacties en oxidatieve stress verminderen door te vasten. Het zorgt ervoor dat ons lichaam zich kan herstellen op cellulair niveau.
Gezonde, voedzame maaltijden maken het vasten makkelijker, behoeden je voor tekorten en je bent minder snel moe.
Voordelen:
– Makkelijker afvallen
Vasten helpt om op gewicht te blijven. Je lichaam spreekt vetreserves aan voor energie. Je maakt meer noradrenaline aan, waardoor je verbranding omhoog gaat, niet omlaag, zoals je zou verwachten. Afvallen wordt makkelijker, ook na de overgang.
– Bescherming tegen spierafbraak
In tegenstelling tot calorie-arme diëten, waarbij je lijf spieren gaat afbreken voor energie, beschermt vasten je tegen spierafbraak. Je gebruikt lichaamsvet als brandstof en je spiermassa wordt met rust gelaten. Spieropbouw wordt gestimuleerd doordat je lijf meer groeihormoon aanmaakt .
– Minder insulineresistentie en diabetes
Tijdens het vasten maakt je lichaam minder insuline aan, hierdoor heb je minder risico op insulineresistentie, dat kan leiden tot van diabetes type 2 en vaatziekten.
Gedeeltelijk vasten blijkt veilig en goed vol te houden voor mensen met aanleg tot diabetes type 2. Glucose in het bloed en insuline dalen en het risico op diabetes neemt af.
– Minder risico op hart- en vaatziekten
Regelmatig (deel)vasten kan de triglyceride- en andere cholesterolwaarden verbeteren. In combinatie met een koolhydraatarm dieet geeft het goede resultaten. Ook je bloeddruk daalt en je maakt meer glucagon aan, waardoor je minder risico hebt op hart- en vaatziekten.
– Vasten verbetert je darmflora
Het kan je darmflora verbeteren. Slechte bacteriën worden sneller afgebroken en gezonde bacteriën krijgen de kans om aan te groeien. Deze spelen een belangrijke rol bij de stofwisseling, voedselvertering en je immuunsysteem. Klachten als prikkelbare darm (opgeblazen gevoel en buikpijn) verminderen.
– Vasten zorgt voor grote kuis in de cellen
Door te vasten wordt het proces van opruimen en repareren (autofagie) versterkt. Oude componenten van de cel, zoals beschadigde eiwitten of lichaamsvreemde deeltjes worden afgebroken worden door middel van liposomen, als reactie op stress zoals voedselgebrek en infectie. Zo verminder je het risico op ziekte, ook kanker. Je lijf recycleert celonderdelen om nieuwe gezonde cellen te maken. Na 72 uur bereik je een totale reset van het immuunsysteem.
– Vasten zorgt voor je hersenen
Ook je brein heeft er voordeel van. Intermittent fasting en calorierestrictie beschermen je hersenen tegen genetische en omgevingsfactoren die het zenuwstelsel kunnen aantasten. Dat kan ouderdomsziekten als Alzheimer en Parkinson helpen voorkomen. Vasten stimuleert de aanmaak van nieuwe neuronen en houdt de bestaande langer gezond, beschermt de hersencellen tegen beschadiging, ondersteunt de hersenwerking en verbetert je concentratie.
– Vasten bij kanker
Het kan ook de bijverschijnselen van de behandeling van kanker verlichten. Zo zorgt vasten tijdens een chemokuur ervoor dat gezonde cellen beschermd worden tegen de chemotherapie en kankercellen juist niet. Mensen die vasten tijdens een chemokuur zouden minder bijwerkingen als vermoeidheid en maag- en darmproblemen ervaren.
– Je blijft langer jong!
Dankzij regelmatig vasten, blijf je langer jong. Wat meespeelt is de verandering van de ‘Insulin Growth Factor (IGF-1). Deze stof zorgt voor groei in de lichaamscellen. Nuttig als we jong zijn, maar als we oud worden kan te veel groei de veroudering versnellen. Ook werken de mitochondriën beter, dit is een onderdeel van de cel dat in verband gebracht wordt met veroudering.
Valkuilen
– Ongezond eten na het vasten
Natuurlijk is het verleidelijk om ongezonde snacks te eten als je lang niets gegeten hebt. Verstandig is dat uiteraard niet. Plan een gezonde, voedzame maaltijd om je vasten te verbreken. Zoals een schotel met peulvruchten, volle granen en groenten, een voedzame soep of salade. Als je gezond eet is het makkelijker om van junk food af te blijven.
– Niet naar je lichaam luisteren
Veel mensen die beginnen met intermittent fasting vergeten naar hun lichaam te luisteren. Voel je je ellendig tijdens het vasten? Misschien is het dan beter om het even af te breken. Voel je je voortdurend slecht? Misschien is het dan gewoon niet voor jou geschikt.
Het is belangrijk om je lichaam te laten wennen aan een nieuwe routine, zeker als je gevoelig bent.
– Te weinig water drinken
Hoofdpijn, slap en chagrijnig zijn kunnen wijzen op uitdroging. Normaal is onze voeding een bron van water. Groenten en fruit bevatten meer vocht dan je beseft. Vezels absorberen dat en behouden het langer. Wanneer je vast, mis je die bron van vocht én de vezels die het vast kunnen houden. Je hebt sneller en meer water nodig dan op een normale dag. Vergeet dus niet om voldoende water te drinken. Niet alleen vult het de maag en helpt het tegen honger, het maakt je vastenkuur ook aangenamer.
Geef als eerste een reactie