Als we de huidige westerse mens vergelijken met die van pakweg 200 jaar geleden, dan moeten we stellen dat hij tegenwoordig met een lawine van lichaamsvreemde en toxische subtanties in aanraking komt. Stoffen die bij inname, inademen of opname via de huid wel degelijk moeten ontgift en/of uitgescheiden worden en die bij overmaat of een gebrekkige detoxificatie een ernstige tol kunnen eisen op onze gezondheid. Op tijd en stond de lichaamsontgifting ondersteunen is dus geen overbodige luxe. Wat zijn de belangrijkste natuurlijke middelen die hiervoor in aanmerking komen?
‘Detoxen is onzin’
In deze tijden waarin de westerse mens onder meer door industrie, verkeer, milieu, verpakkingsmaterialen, bouwmaterialen, meubilair, schoonmaakmiddelen, watervoorziening, verwerkte voedingsmiddelen, cosmetica en de inname van medicijnen zoveel onnatuurlijke, nieuwgevormde chemicaliën in zijn lichaam binnenkrijgt, hoor je toch wel eens vanuit de reguliere geneeskunde of de mainstream media: ‘detoxen is onzin’. Een zeer onterechte stelling, zo bewijzen honderden wetenschappelijke data. Zoals de studie, gepubliceerd in het vermaarde wetenschappelijke tijdschrift ‘The Lancet’, die in 2015 stelde dat 16 % of één op zes overlijdens wereldwijd werd veroorzaakt door vervuiling.
Eerst voeding en levensstijl
Als we een goede gezondheid willen behouden of behalen, dan dringt zich steeds meer een ‘xenobiotische transformatie’ op: het onschadelijk maken van al die lichaamsvreemde stoffen. Tegenstanders van ‘nutteloze ontgiftingskuren’ hebben wel gelijk dat het niet eerst door kruiden of voedingssupplementen moet gebeuren. De eerste maatregelen om toxische overbelasting te vermijden zijn dan ook een gezonde en onbewerkte (!) voeding, een gezonde levensstijl met voldoende beweging en ontspanning, het drinken van zuiver water en uiteraard het contact met of de inname van toxines tot een absoluut minimum beperken. Maar eens bepaalde klachten of ziektebeelden bij iemand zijn opgetreden en er (eventueel) kan nagegaan worden welke detoxificatieroutes er in dat specifieke geval overbelast werden of moeten ondersteund worden, kan de gerichte inname van voedingssupplementen net wel zeer nuttig zijn, dat bewijzen veel studies.
(Gemodificeerd) Vasten
Een zeer eenvoudige maatregel om het lichaam in een optimale ontgiftingsmodus te zetten en dit zeker bij afwezigheid van ernstige chronische ziekte, is op tijd – best onder begeleiding van een daarvoor opgeleide gezondheidsprofessional – periodiek vasten. Als vasten met enkel het drinken van thee of water te zwaar valt, kunnen ook gemodificeerde vastenkuren ingezet worden, waarbij de inname van vast voedsel wordt vermeden of beperkt, maar toch wat energie wordt aangevoerd. Zoals sapvasten op basis van groentensappen, de citroensapkuur op basis van ahornsiroop of de Mayr-kuur met enkel wit brood en (eventueel plantaardige) melk. De bedoeling van al deze kuren is dat een lichaam dat zich niet of nauwelijks met spijsvertering moet bezighouden, zijn energie meer in de lichaamsontgiting kan stoppen. Tegenwoordig is vooral ‘intermittent fasting’ in, waarbij bv maar eenmaal per dag gegeten wordt, of maar tweemaal in een bestek van 6 uur, waardoor het lichaam ook over meerdere uren beschikt om over te gaan op detoxificatie.
Lever: centraal detoxificatieorgaan
Centraal in de lichaamsontgifting staat de lever die vooral via de complexe fasen 1 en 2 zorgt voor een belangrijke ‘biotransformatie’: hierbij worden vooral schadelijke vetoplosbare stoffen (die dreigen zich op te stapelen) omgezet tot wateroplosbare metabolieten die verder via nieren, stoelgang en transpiratie kunnen uitgescheiden worden. We kunnen die leverdetoxificatie al ondersteunen met de voeding, waarin vooral de kolenfamilie (broccoli, spruiten, boerenkool, waterkers…), de uienfamilie (ui, knoflook, prei, bieslook…), alle bessensoorten, groene bladgroenten, gefermenteerde soja (tempeh, natto, tamari, miso), groene thee, rooibosthee en keukenkruiden zoals gember, rozemarijn, kurkuma sterke aanraders zijn. Willen we hier met kruiden en voedingssupplementen een extra impuls geven, dan hebben we tot onze beschikking als voornaamste leverontgifters en -beschermers:
- mariadistel (Silybum marianum), kurkuma (Curcuma longa/xanthorrhiza), artisjok/kardoen (Cynara cardunculus/scolymus) en paardenbloem (Taraxacum officinale) als belangrijkste planten; op een tweede plan gevolgd door ramenas, wilde cichorei, sikkelgoudscherm (bupleureum), desmodium en stinkende gouwe (chelidonium)
- glutathion en zijn precursor NAC of N-acetylcysteïne: zijn de belangrijkste leverbeschermende en leverontgiftende nutriënten
- MSM (methylsulfonylmethaan of organische zwavel), zwavelhoudende aminozuren zoals cysteïne, methionine en taurine
- astaxanthine, resveratrol, alfaliponzuur, lycopeen, ferulazuur, D-glucaarzuur, betaïne
- kombucha
- bijna het ganse vitamine B-complex, vitamine A en C
- lecithines, choline, co-enzym Q10 en omega-3-vetzuren
- mineralen die als cofactor fungeren van diverse ontgiftende en antioxiderende enzymen: zink, ijzer, selenium, magnesium, molybdeen, mangaan en koper
Darmdetoxificatie via de transit
Ook de darm vervult een kardinale rol als detoxificatieorgaan. In veel zuiveringskuren wordt zelfs begonnen met de ontgifting via de darm te stimuleren en dit vaak al door de voornoemde gemodificeerde vastenkuren. Naast het feit dat detoxificatieproducten, afkomstig van de door de lever uitgescheiden gal, al via de darmen in de buitenwereld moeten terechtkomen, kan in de eerste plaats ingezet worden op het verhogen van de darmtransit met een verhoogde uitscheiding van de zich in de darmen ophopende gifstoffen. De belangrijkste middelen hierbij zijn:
- extra ‘oplosbare’ vezels: deze voor de mens onverteerbare koolhydraten binden heel wat water, waardoor ze als ‘zwelmiddelen’ het volume van de stoelgang vergroten en tegelijk een soort gel vrijstellen, twee zaken die darmtransit bevorderen. Ook hun ‘prebiotisch’ effect wat meer harmonie brengt in het microbioom, kan hierbij een positieve rol spelen. Toppers zijn de zaadhulzen van blond vlozaad of ispaghula (Psyllium ovata) of van vlozaad of psyllium (Plantago afra), gekneusd lijnzaad (Linum usitatissimum) en haverzemelen (Avena sativa). Ook de prebiotica die verder worden aangehaald fungeren als vezels.
- kokosvezels (Cocos nucifera) als bron van ‘ruwvezels’ vertonen het voordeel ten opzichte van tarwezemelen dat ze gluten noch fytinezuur bevatten
- ‘osmotische’ middelen die laxerend werken door water aan te trekken. Dat zijn vooral manna-es of pluimes (Fraxinus ornis) en tamarinde (Tamarindus indica) en zoutlaxantia zoals magnesiumsulfaat (‘Engels zout’ of bitterzout) en natriumsulfaat (‘Glauberzout’ of ‘Karlsbaderzout’)
- minder aangewezen of enkel kortdurend te gebruiken (en zeker niet bij zwangerschap, zogen en alle mogelijke maag- en darmaandoeningen) zijn de planten met anthrachinonen die door hun prikkelende werking als ‘contactlaxantia’ de darmlediging bevorderen. Vooral senna (Cassia senna/angustifolia), echte aloï/Kaapse aloï (Aloe vera/ferox) en cascara (Frangula purshiana) moeten aan de laagste mogelijke dosis en zo kort mogelijk gebruikt worden. Milder werkend en meer geschikt voor langdurig gebruik zijn vuilboombast of sporkehout (Frangula alnus) en Chinese/Russische rabarber (Rheum palmatum).
Darm (bis): absorbentia
De lichaamsontgifting via de darm kan ook bevorderd worden door het inzetten van sterke absorberende middelen, die darmtoxines binden en deze via de stoelgang helpen verwijderen:
- actieve kool of geactiveerde kool: is een zwart, fijn en reukloos poeder, verkregen door extreme verhitting uit kokosnootschalen, noten, bamboe, hout… met een heel groot absorptieoppervlak
- gezuiverde kleisoorten: bestaan voor een groot deel uit (niet opneembare) aluminiumsilicaten, die naast hun absorberende werking, ook een antiseptische werking uitoefenen op pathogene – en rottingsbacteriën, alsook regenererend werken op het darmslijmvlies. Hiertoe behoren: bentoniet (eigenlijk vulkanische as, uit Canada of Zuid-Italië), kaolin (witte klei uit Bretagne), illiet (groene klei uit Noord-Afrika), montmorilloniet (groene klei uit de Provence), attapulgiet (groene klei uit Zuid-Frankrijk of de USA), sepioliet (uit Spanje) en rassoul (rode klei uit Noord-Afrika)
Darm (tris): pre- en probiotica
Ook het versterken en harmoniseren van de darmflora of het ‘microboom’, kan de darm- en de lichaamsreiniging bevorderen. Een gezond microbioom versterkt de darmbarrière waardoor minder toxische stoffen vanuit de darm naar de bloedbaan ‘lekken’ en bevordert de darmtransit. Maar misschien is het belangrijkste wel dat de microbiota (de gunstige darmbacteriën) toxische chemicaliën kunnen metaboliseren of ‘desactiveren’ door middel van 5 groepen van enzymen: azoreductases, nitroreductases, β-glucuronidases, sulfatases en β-lyases. Het verbeteren van de darmflora kan vooral op twee manieren:
- prebiotica die als voedingsstoffen fungeren voor het microbioom: galactomannaan (eventueel partieel gehydrolyseerd of gesplitst, uit guarboon, fenegriek, johannesbroodboom), glucomannaan (konjac), xylo-oligosachariden, galacto-oligosachariden, bèta 1,3/1,4-glucanen (haver, gerst), pectine (appel, citrusvruchten) en fructanen. Laatstgenoemde worden vaak gebruikt en worden vooral onderverdeeld in de kortere fructo-oligosacchariden en de langere inuline.
- Probiotica voeren direct gunstige, humane stammen van darmbacteriën aan. Ze behoren vooral tot de lactobacillen en bifidobacteriën en de grote voorwaarde hierbij is het gebruik van goed omschreven stammen, waarvan de harmoniserende werking op het microbioom is bewezen en die in de correcte hoeveelheid en kwaliteit worden aangevoerd.
Detoxificatie via de nieren
Omdat ze zijn opgebouwd uit meer dan een miljoen glomeruli of kluwentjes van fijne bloedvaten die fungeren als filterstationnetjes van het bloed, zijn de nieren ook zeer belangrijk voor de lichaamsontgifting. Zoals van de lipofiele toxische stoffen die fase 1 en 2 van de leverdetoxificatie hebben doorlopen en nu dankzij hun wateroplosbaarheid via de urine kunnen worden uitgescheiden. Ook de stifstofhoudende afvalstof ureum en urinezuur verlaten via de urine het lichaam. Om de urineproductie te verhogen en detoxificatie via de nieren te bevorderen, kunnen heel wat kruiden ingezet worden:
- jeneverbes (Juniperus communis) is wellicht de plant die het sterkst de glomerulaire filtratie bevordert, maar die wel moet vermeden worden bij nierziekten. Uitermate geschikt om het urinzeuurgehalte te verlagen.
- echte guldenroede (Solidago virgaurea): is een tonicum voor de nieren dat niet alleen de ontgiftingsfunctie ervan ondersteunt, maar ook de gezondheid van de glomeruli ondersteunt, chronische ontsteking in de nieren afremt en het regeneratievermogen van de nieren bevordert
- zachte/Ruwe berk (Betula pendula/pubescens): wordt onder andere toegepast onder de vorm van berkensap dat als reinigingskuur in het voorjaar kan worden aangewend.
- javathee (Orthosiphon aristatus), muizenoortje (Hieracum pilosella), kweekgras (Elymus repens), zwarte bessenblad of – knoppen (Ribes nigrum), maïsstempeks (Zea mays), Lespedeza (Lespedeza capitata), Lavas (Levisticum officinale), Kattendoorn (Ononis spinosa), ….
Chlorella en spirulina Tot slot moeten we opmerken dat we met chlorella en spirulina ook beschikken over twee algen die naast hun vele andere gunstige werkingen (vitaliteit, nutritionele waarde, antioxidantenrijk, bloedsuikerspiegel), ook de lichaamsreiniging bevorderen. Om te beginnen omdat ze stukken rijker zijn dan groene bladgroenten aan chlorofyl of de ‘groene stofzuiger’, een stof die onder meer de darmreiniging sterk bevordert. Ook omdat ze oplosbare vezels en mucopolysachariden (slijmstoffen) bevatten die de darmtransit bevorderen en de darmflora voeden. Verder zijn het niet onbelangrijke bronnen van N-acetylcysteïne (spirulina) en glutathion (chlorella). Vooral chlorella is een topper in de lichaamsontgifting: ze is met 3 à 5 % niet alleen de rijkste bron van chlorofyl in de natuur, ze heeft ook een uitzonderlijke absorberende celwand met bijzondere koolwaterstofpolymeren, die als ‘chelator’ zware metalen bindt (lood, cadmium, kwik) en deze helpt af te voeren, net als POP (persisterende organische polluenten). Die sterke ontgiftende werking is overigens de reden waarom de dosis chlorella best traag wordt opgebouwd.
Geef als eerste een reactie