Visolie of algenolie als bron van omega-3-vetzuren?

Als ze worden toegediend in de nodige hoeveelheid om een goede ‘omega-3-index’ te bereiken en als ze van een onberispelijke kwaliteit zijn, dan kan de inname van extra omega-3-vetzuren zeer veel betekenen in de preventie of aanpak van diverse aandoeningen. Dat bewijzen diverse, correct uitgevoerde meta-analysen, die door de reguliere geneeskunde, onder invloed van de farmaceutische industrie – vooral uit op gepatenteerde en winst opleverende medicijnen – straal genegeerd worden. De vraag blijft wel nog: kies je voor visolie, algenolie, of zelfs krillolie?

Kwaliteit bovenal!

Nog belangrijker dan de keuze voor visolie of algenolie als extra bronnen van de omega-3-vetzuren eicosapentaeenzuur of EPA en docosahexaeenzuur of DHA, is de kwaliteit van het preparaat. Welke zijn de criteria die je leiden naar het beste preparaat?

• Hexanenvrij productieproces: oliën moeten nu eenmaal geëxtraheerd worden. Helaas gebruiken nog heel wat producenten hexanen als solventen om de omega-3-vetzuren af te zonderen. Deze toxische stoffen, die ook schadelijk zijn voor het milieu, moeten nadien uit de olie ‘gevist’ worden. Dat lukt niet volledig.
• Extractie bij lage temperatuur: zowel EPA als DHA zijn poly-onverzadigde vetzuren met meerdere dubbele bindingen. Deze bindingen zijn zeer oxidatiegevoelig als ze blootgesteld worden aan warmte. Daarom worden destillatieprocessen bij hogere temperaturen beter vermeden ten voordele van de zogenaamde ‘koude’ CO₂-extractie, een extractiemethode die inderdaad bij lagere temperatuur gebeurt en waarmee tegelijk de hoogste kwaliteit, zuiverheid en concentratie kan verkregen worden
• Extra antioxidanten: om de zeer oxidatiegevoelige vetzuren EPA en DHA in hun werkzame vorm te stabiliseren, te capsuleren en te bewaren, zijn extra antioxidanten onmisbaar. Zoals natuurlijke vitamine E (gemengde tocoferolen) en/of rozemarijnextract en/of ascorbylpalmitaat (vetoplosbare vitamine C). Die lage oxidatiegraad moet overigens per lot kunnen bewezen worden door de zogenaamde ‘TOTOX-waarde’.
• Extreme zuiverheid: contaminanten zoals zware metalen (o.a. kwik), pesticiden, dioxines en PCB’s horen helemaal niet in thuis in omega-3-vetzuren. Stel je vertrouwen alleen in een producent die van elk lot omega-3-vetzuren mits nauwkeurige toxicologische analyse een extreme zuiverheid kan garanderen. De hoger aangehaalde CO₂-extractie is al een goede garantie op een zuiver preparaat.
• Duurzaam en milieuvriendelijk: de impact van een omega-3-vetzuren supplement op het milieu moet zo laag mogelijk zijn! Het allerbeste in dit opzicht zijn de algenoliën: als je die onder strikt gecontroleerde omstandigheden zelf kweekt, dan hoeven we onze zeeën niet te bevissen. Helaas kunnen algenoliën ons vooralsnog alleen DHA-rijke omega-3-vetzuursupplementen aan een betaalbare prijs bezorgen. EPA-rijke olie uit algen is vooralsnog zeer duur. Wat betreft visolie zou elke producent moeten kunnen aantonen dat hij de vis niet haalt uit overbeviste gebieden, maar enkel uit duurzaam beheerde wateren (zoals rond Antarctica). Verder is het natuurlijk logisch dat de betreffende visolie enkel afkomstig is van niet bedreigde en kleinere diepzeevissoorten zoals sardienen, ansjovis en makreel.
• Gecertificeerd: een producent die inspanningen levert om te voldoen aan alle voornoemde kwaliteitseisen, heeft er alle belang bij een ‘audit’ door een onafhankelijke autoriteit te laten uitvoeren om een certificaat te verkrijgen, die de zorg voor het milieu garandeert.
• Triglyceriden: omega-3-vetzuren kunnen aangeboden worden onder de vorm van ethylesters en onder de vorm van triglyceriden. Die laatste vorm, verkregen door ‘herverestering’ in het geval van visolie, zorgt voor de beste opneembaarheid.
• ‘Green chemistry’: zuiverings-, concentratie– en desodorisatieprocessen zonder gebruik van organische solventen. Ook het productieproces mag het milieu niet schaden.
• Capsules: van visgelatine is een meerwaarde voor visolie, van (vegetarisch) resistent zetmeel voor algenolie.
• Natuurlijk aroma: kan uiteraard een meerwaarde betekenen.

Geen groot verschil

Als aan de bovenvermelde kwaliteitseisen wordt voldaan, dan maakt het gebruik van visolie of algenolie eigenlijk niet zo’n groot verschil. Met beiden (omdat EPA in DHA kan omgezet worden en vice versa) kan na verloop van tijd toch het gewenste resultaat behaald worden. Wie enkel een plantaardige olie wil, kiest uiteraard voor algenolie. Weliswaar in de wetenschap dat die per mg omega-3-vetzuren duurder uitvalt dan visolie en dat het met algenolie – vooral een bron van DHA – een tijdje langer duurt als het lichaam eerder EPA nodig heeft. Als het niet per se een plantaardige olie moet zijn, dan kunnen de tips hieronder naar de beste keuze leiden.

Visolie met een normale EPA/DHA-verhouding
Afhankelijk van de vissoort, de plaats en het tijdstip van de visvangst, kan de verhouding tussen de omega-3-vetzuren EPA en DHA in visolie variëren. Maar doorgaans ligt die in de buurt van 3/2. Omdat aangenomen wordt dat EPA meer ‘functionele’ eigenschappen vertoont zoals het verminderen van ontsteking en het afremmen van de verkleving van bloedplaatjes wordt dergelijke visolie voor aanbevolen voor:

• hart- en vaatziekten (atherosclerose, hoge bloeddruk, hartinfarct, beroerte, embolie, trombose, dementie door aderverkalking …): in de preventie minstens 500 mg EPA + DHA/dag, bij een hart- en vaatziekte: minstens 1 g EPA + DHA/dag
• hoge bloedspiegel aan triglyceriden
• negatieve stemming, somberheid, depressiviteit, gemoedsstoornissen, postnatale depressie
• aandacht tekort- en gedragsstoornissen bij kinderen zoals ADHD (Attention Deficit and Hyperactivity Disorder) en ADD (Attention Deficit Disorder)
• leerstoornissen zoals dyslexie (problemen met lezen) en dyspraxie (problemen met rekenen)
• motorische stoornissen zoals dyspraxie
• angsten, angststoornissen
• agressiviteit, opstandig gedrag
• stressgevoeligheid, rusteloosheid, zenuwachtigheid
• geheugen- en concentratiestoornissen
• spieratrofie, ongewenst gewichtsverlies (anorexie, kanker)
• gevoeligheid voor zonnebrand
• allergieën (hooikoorts, huisstofmijtallergie, astma..)
• huidaandoeningen (eczeem, psoriasis, acne, droge huid…)
• gewrichts- en spierontstekingen
• auto-immuunziekten (reumatoïde artritis, naast GLA of gammalinoleenzuur, colitis ulcerosa, ziekte van Crohn, MS…)
• menstruatiestoornissen, menopauzale klachten, hormonale stoornissen
• diabetes type 2
• kanker

Algenolie met meer DHA dan EPA

Tot nader order leveren de voor de omega-3-vetzuren gekweekte algen (vooral Schizochytrium-soorten) meer DHA aan dan EPA, meestal in een verhouding rond 2/1. Omdat DHA in vergelijking met EPA eerder ‘structurele’ functies vervult, waarbij het onder meer als onderdeel van de miljarden celmembranen in ons lichaam (en vooral in het zenuwstelsel) fungeert, heeft de DHA-rijke algenolie een streepje voor bij:

• zwangerschap en borstvoeding: voor een lager risico op vroeggeboorte, een positieve invloed op de hersenontwikkeling van de baby, een gunstige invloed op de ontwikkeling van het gezichtsvermogen van de baby, om sneller een goed slaappatroon bij de baby ontwikkelen….
• aanvulling van omega-3-vetzuren bij kinderen jonger dan 5 jaar
• gezichtsproblemen, preventie van leeftijdsgebonden maculaire degeneratie (netvliesdegeneratie)
• behoud van een normale hersenfunctie en preventie van de ziekte van Alzheimer
• overgewicht: voor het stimuleren van de vetverbranding
• hartritmestoornissen

Toch moeten we benadrukken dat de laatste jaren steeds meer ontstekingsremmende eigenschappen aan DHA worden toegekend, waardoor het met name ook voor veel lichamelijke geestelijke klachten kan gegeven worden, die we hoger bij visolie aangaven.

EPA-rijke visolie

Door de in te werken op de normale verhouding tussen EPA en DHA, kan een EPA-rijke visolie ontwikkeld worden. Lang heeft men gedacht dat die een sterkere ontstekingsremmende werking heeft en met name bij klachten zoals depressiviteit, angst, geheugen- en concentratiestoornissen meer zou aangewezen zijn. Wellicht kan dergelijke EPA-rijke visolie in die welbepaalde condities wel sneller ‘aanslaan’, maar zou een visolie met een normale EPA/DHA-verhouding door het aanvoeren van meer structuur bepalende DHA uiteindelijk toch een bredere, meer permante werking etaleren.   

Krillolie: uitstekend, maar…

Met krillolie bestaat nog een andere belangrijke bron van omega-3-vetzuren, ditmaal gehaald uit een planktonkreeftjes. Op voorwaarde dat er voldaan wordt aan de hoger opgestelde kwaliteitsnormen (zeker ook qua impact op het milieu!), kan krillolie inderdaad ook als een valabele bron van omega-3-vetzuren ingezet worden. Krillolie heeft zelfs twee grote voordelen op visolie en algenolie: de omega-3-vetzuren zijn gebonden zijn aan fosfolipiden, wat hun absorptie en werkzaamheid verhoogt (terwijl fosfolipiden zelf ook zeer nuttig zijn voor de celmembranen), en ze bevat met astaxanthine een sterk antioxidans dat de vetzuren beschermt tegen oxidatie. Maar zelfs als we in het gunstigste geval aannemen dat je met 600 mg EPA + DHA uit krillolie evenveel de bloedspiegel aan omega-3-vetzuren verhoogt als met 1000 mg EPA + DHA uit visolie, dan nog valt krillolie minstens dubbel zo duur uit als een kwaliteitsvolle visolie! Bovendien kan er met krillolie niet – zoals bij visolie en algenolie – specifiek voor een EPA-rijke of DHA-rijke formule gekozen worden.