Op dit moment loopt er een procedure die de realisatie van een Europese natuurherstelwet nastreeft. Hierbij is het dan ook de bedoeling om de biodiversiteit te bevorderen in de 27 landen van de Europese Unie (EU). Zo wordt er in elk land gemikt op een strikte natuurbescherming van tien procent van het grondgebied, terwijl bij een andere twintig procent dan weer in grote lijnen naar een natuurrijk landbouwlandschap gestreefd wordt (met bomen, hagen…), via een aantal wettelijk beschermende en afdwingbare regels – en dit tegen het jaar 2030.
Tot nu toe lijkt de bioteelt de vorm van landbouw te zijn, die het best geschikt is om in of nabij natuurrijke gebieden voedsel te produceren. Daarom zocht BioGezond dan ook enkele biolandbouwers op die in natuurgebieden actief zijn, op zoek naar hun ervaringen.
Het Bolhuis
Het Bolhuis in Molenstede nabij Diest is een biologische boerderij die gebruik maakt van de uitgestrekte graslanden in verschillende nabijgelegen natuurgebieden, zoals Dassenaarde, het Webbekoms Broek, de Demerbroeken of het Zammels Broek langs de Nete. Op deze manier leveren de dieren van Het Bolhuis dan ook een belangrijke bijdrage aan het behoud van de natuur in deze verschillende gebieden.
Sinds ruim twintig jaar kweekt landbouwingenieur en natuurkenner Kurt Sannen hier verschillende soorten dieren, waarbij hij vooral aandacht besteedt aan oude streekrassen, zoals Voskopschapen, Kempens Roodbont Rund, Kempische geiten en Kempische kippen.
Deze dieren krijgen dan ook alle ruimte om in de uitgestrekte natuurgebieden een normaal natuurlijk én natuurrijk leven te leiden. Bovendien wordt het aanvullende dierenvoeder volledig zelf ter plaatse door Het Bolhuis geteeld, zoals natuurbeheerhooi en grasklaver. En het vlees en de eieren kan je alleen kopen op de boerderij zelf of bij de Diestse Buurderij.
In elk geval gaat het hier om een extensieve vorm van landbouw, waarbij een rendabele bedrijfsvoering een stevige uitdaging blijft. Deze vorm van biologische landbouw in natuurgebieden is dan ook nog steeds pionierswerk. Kurt Sannen : “Er is nog geen algemeen model voor iedereen. Verder is er tevens een grote kloof tussen natuurbeheer en de landbouw(administratie). En tenslotte is er tot nu toe relatief weinig praktijkonderzoek rond extensieve biologische veeteelt gerealiseerd.” Kortom : in deze sector moet er nog een lange weg afgelegd worden.
’t Land van Vlierbos
De IJzerboomgaard in Diksmuide is een natuurrijk recreatiedomein dat door het provinciebestuur van West-Vlaanderen gerealiseerd werd. Uit respect voor het omliggende open polderlandschap werd er geen dichtbegroeid bos aangeplant, maar wel verschillende boomgaarden, die hier vroeger in elk dorp voorkwamen.
Binnenin dit domein kan de natuur dus grotendeels haar gang gaan. De westkant (’t Land van Vlierbos) wordt beheerd door maatwerkbedrijf De Groene Kans. Zo werd er hier onder meer een biologische zelfpluktuin voor kleinfruit gerealiseerd. Dit gebeurt zonder toezicht : na het plukken kunnen de bezoekers onder meer cash betalen via munten of briefjes in de brievenbus. Dit systeem dat op vertrouwen gebaseerd is, lijkt vrij goed te lopen : er is veel passage en weinig personen die hun financiële bijdrage “vergeten”. Voor veel jonge en oude bezoekers is dit tevens een belangrijke belevenis, die hen gewoonlijk een vrij positieve ervaring met de biolandbouw oplevert.
Verder verwerkt De Groene Kans een deel van haar kweeksels tot biologische confituren en siropen, die hoofdzakelijk via (lokale) winkels, supermarkten en groothandelszaken verkocht worden. Maar een deel hiervan is echter ook beschikbaar in de shop in de cafetaria van de kinderboerderij (vlakbij de pluktuin), die allebei eveneens door dit maatwerkbedrijf uitgebaat worden.
Aan de noordkant van dit natuurrijke recreatiedomein werd een boomgaard gerealiseerd, waarbij een honderdtal bomen aangeplant werden, die in de nabije toekomst door De Groene Kans als biofruitleveranciers gebruikt zullen worden. In elk geval levert de samenwoning tussen natuur en biolandbouw hier geen grote problemen op, en verloopt alles dan ook vrij vlot.
L’Île-aux-fruits
De Hortillonnages zijn een vrij uniek tuinbouwgebied vlakbij het centrum van de Noord-Franse stad Amiens. Dit moerassige natuurgebied werd eeuwenlang door de mens omgevormd tot een wirwar van kanalen, kanaaltjes en eilanden, dat vanwege de erg vruchtbare bodem zeer lang grotendeels voor de landbouw gebruikt werd. Nu zijn er nog een tiental professionele landbouwers actief, die op dit moment zowat 40 van de in totaal 300 hectaren gebruiken. En hierbij vinden we ook enkele biologische tuinders.
Een vrij opvallend project is de realisatie van een bioboerderij – met een oppervlakte van ongeveer één hectare – aan het uiteinde van het eiland Saint-Aragole, nabij de Somme-rivier aan de westkant van de agglomeratie van Amiens. Dit eiland kan via een voetgangersbrug bezocht worden. L’Île-aux-fruits is een sociale en maatschappijbewuste vereniging, die met een concreet project wil aantonen dat biologische stadslandbouw leefbaar en rendabel kan zijn, als dit het resultaat is van een deskundige aanpak.
L’Île-aux-fruits zag het levenslicht omstreeks de jaren 2016-2017. Volgens deze vereniging zou een gordel van kleinschalige (bio)landbouwbedrijven in de open ruimtes nabij de agglomeratie van Amiens in staat moeten kunnen zijn om dit stadsgewest volledig autonoom op het gebied van voeding te maken. Bovendien zou deze aanpak ook de Hortillonnages goed kunnen bewaren als een uniek natuurrijk landbouwlandschap dat door de mens in het leven geroepen werd.
Op hun “micro-ferme” tonen ze niet alleen dat biolandbouw naadloos op natuurgebieden kan aansluiten, maar ook dat deze teeltvorm een hoog rendement op relatief kleine oppervlaktes kan behalen. Langs de ene kant streeft L’Île-aux-fruits hierbij naar een correcte prijs, die langs de andere kant ook betaalbaar moet kunnen blijven voor het brede publiek, via een zo rechtstreeks mogelijke verkoop. Bijvoorbeeld via groentenpaketten voor studenten aan 2 euro.
Om dit doel kunnen bereiken organiseren de mensen van L’Île-aux-fruits onder meer elke donderdagavond van 17 tot 22-23 uur een geanimeerde avondmarkt met muziek, drank en hapjes (op een andere plek in de Hortilonnages), die vaak door niet minder dan 1000 mensen bezocht wordt. Op andere momenten worden dan weer “aperitiefdebatten” georganiseerd. Hun belangrijkste doel is om het brede publiek ervan te overtuigen dat bio niet voor een elite bestemd is. Maar op dit gebied ligt er echter duidelijk nog heel wat werk op de plank.
Info
Geef als eerste een reactie